14 lat temu, 16 października 2010 roku, w życie weszła ustawa o sporcie znosząca konieczność posiadania patentu przez żeglarzy pływających na jachtach o długości do 7,5 metra. W wyniku prac legislacyjnych prowadzonych w Sejmie RP ostatecznie 25 czerwca 2010 roku przyjęto Ustawę o sporcie (Dz.U. 2010 nr 127 poz. 857) która weszła w życie 16 października w tym samym roku. W rozdziale 11. opisano wprowadzone zmiany fundamentalnie ważne dla żeglarzy i wskazano zarazem nowe zapisy w innych regulacjach prawnych. Wskazano w nim zmienione zapisy Ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 857, z późn. zm. 19), które znosiły obowiązek posiadania patentu przez osoby kierujące jachtami o długości do 7,5 metra długości. Z interpretacji tekstu rozporządzenia wynika, że tzw. „bezpatencie” dotyczyło znacznej większości jachtów udostępnianych przez firmy czarterowe. Teoretycznie więc otworzył się znacząco większy dostęp do jachtów dla ludzi lubiących wypoczywać pod żaglami, ale nie posiadających potwierdzonych patentem uprawnień. Zapisy ustawy pomijały zarazem dwie kwestie związane bezpośrednio z nabytymi przez dużą grupę żeglarzy uprawnieniami. Po pierwsze, właściciele firm czarterowych w obawie o stan techniczny jachtów udostępnionych żeglarzom bez odpowiednich kompetencji często odmawiali czarteru lub żądali wysokich kaucji zabezpieczających ich interesy. To znacznie zahamowało początkowy entuzjazm braci żeglarskiej. Po drugie, żeglowanie bez uprawnień, tak jak prowadzenie samochodu bez prawa jazdy, jest wykroczeniem karanym grzywną. Ustawa o żegludze śródlądowej z dnia 21 grudnia 2001r. w art. 61 pkt 1) wyraźnie stanowi, że kto kierując statkiem nie posiadając do tego dokumentu kwalifikacyjnego podlega karze grzywny. Mimo tych ograniczeń dostrzegalny był wzrost ruchu w firmach czarterowych, coraz więcej ludzi doceniało walory spędzania wolnego czasu na wodzie. Nie sprawdziły się groźne przepowiednie przeciwników nowych rozwiązań mówiących o tym, że drastycznie wzrośnie liczba wypadków na wodzie, że obniży się poziom bezpieczeństwa na akwenach, zwłaszcza tych szczególnie oblężonych. Większość żeglarzy zdawała sobie sprawę, że przed wyjściem na wodę warto poznać choćby podstawowe przepisy, a i ostrożności nigdy dosyć. Po latach można stwierdzić, że regulacje wprowadzone w 2010 roku nie przyczyniły się do obniżenia bezpieczeństwa na wodzie.

W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 857, z późn. zm. 19) wprowadzono zmiany:

4) po art. 37 dodaje się art. 37a i 37b w brzmieniu:

„Art. 37a.

1. Prowadzenie statków przeznaczonych do uprawiania sportu lub rekreacji, zwane dalej „uprawianiem turystyki wodnej”, wymaga:

1) posiadania odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa;

2) przestrzegania zasad bezpieczeństwa przy uprawianiu turystyki wodnej.

2. Przepisy ust. 1 dotyczą statków przeznaczonych do uprawiania turystyki wodnej:

1) o napędzie żaglowym (jachtów żaglowych), które mogą być wyposażone w pomocniczy napęd mechaniczny;

2) o napędzie mechanicznym (jachtów motorowych), w tym także skuterów wodnych, łodzi pneumatycznych i poduszkowców;

3) o napędzie innym niż żaglowy lub mechaniczny.

3. Uprawianie turystyki wodnej na jachtach żaglowych o długości kadłuba powyżej 7,5 m lub motorowych o mocy silnika powyżej 10 kW wymaga posiadania dokumentu kwalifikacyjnego wydanego przez właściwy polski związek sportowy.

4. Nie wymaga posiadania dokumentu kwalifikacyjnego uprawianie turystyki wodnej na jachtach motorowych o mocy silnika do 75 kW i o długości kadłuba do 13 m, których prędkość maksymalna ograniczona jest konstrukcyjnie do 15 km/h. W przypadku jachtów przeznaczonych do najmu, uprawianie turystyki wodnej wymaga odbycia przez prowadzącego jacht szkolenia z zakresu bezpieczeństwa na wodzie. Wymóg ten nie dotyczy osób posiadających kwalifikacje z zakresu żeglugi morskiej lub śródlądowej określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 5.

7. Dokument, o którym mowa w ust. 3, określający uprawnienia do prowadzenia określonej wielkości jachtów żaglowych albo motorowych na określonych wodach wydaje właściwy polski związek sportowy osobom posiadającym odpowiednią wiedzę i umiejętności z zakresu żeglarstwa oraz spełniającym inne wymagania określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 15.

8. Jeżeli do uzyskania dokumentu, o którym mowa w ust. 3, niezbędne jest zdanie egzaminu potwierdzającego posiadanie odpowiedniej wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa, egzamin ten przeprowadza właściwy polski związek sportowy lub podmiot upoważniony przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej zwany dalej „podmiotem upoważnionym”.

15. Minister właściwy do spraw kultury fizycznej określi, w drodze rozporządzenia:

1) wymagania niezbędne do uzyskania dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień, w szczególności dotyczące wiedzy i umiejętności z zakresu żeglarstwa, oraz odpowiadający im zakres uprawnień do prowadzenia jachtów żaglowych albo motorowych,

2) sposób i tryb przeprowadzania egzaminu, o którym mowa w ust. 8,

3) wzór zaświadczenia ze zdania egzaminu,

4) wzory dokumentów potwierdzających posiadanie uprawnień,

5) wysokość opłat za przeprowadzenie egzaminu, o którym mowa w ust. 8, oraz za czynności związane z wydaniem dokumentu, o którym mowa w ust. 3,

— biorąc pod uwagę bezpieczeństwo żeglugi, konieczność zapewnienia jednolitego sposobu prowadzenia egzaminu, zakres uprawnień uzyskiwanych po zdaniu egzaminu, koszty poniesione przez właściwy polski związek sportowy lub podmiot upoważniony oraz warunki wskazane w ust. 11