Motywy żeglarskie na banknotach nie należą do rzadkości. Dziś wspomnienie z Australii.
Wzory na banknotach wyrażają uznanie dla różnorodności kultur w danym kraju. Jedna strona przedstawia statek HMS Supplyoraz grupa ludzi przeciwko widokowi wczesnej brytyjskiej osady w Sydney Cove. Druga strona banknotu przedstawia elementy kultury Aborygenów, w tym starożytne malowidła naskalne, aborygeńską młodzież i ceremonialny słup Gwiazdy Porannej. Wzory tła pochodzą z projektów specjalnie zamówionych przez aborygeńskich artystów. Banknot nie został wydrukowany na papierze. Były już wcześniejsze eksperymenty z plastikowymi karteczkami na Haiti i na Wyspie Man, ale ta australijski banknot jest drukowany na materiale polimerowym opracowanym po wielu latach badań. Wszystkie banknoty australijskie są teraz wykonane z polimeru. Wymiary: długość 155 mm x szerokość 78 mm.
W 1979 r. rząd australijski ogłosił zamiar powołania Australian Bicentennial Authority w celu zaplanowania i koordynowania narodowego programu obchodów w 1988 r. dla upamiętnienia dwusetnej rocznicy pierwszego europejskiego osadnictwa w Australii. Tematami obchodów były „Życie razem” i „Święto narodu”. Zadaniem Urzędu było zaplanowanie, koordynacja i promocja obchodów Dwustulecia z jak najszerszym udziałem społeczności. Wytyczne obejmowały zachęcanie do udziału w programie rządów akcjonariuszy, władz lokalnych, grup społecznych, sektora przedsiębiorstw, ogółu społeczeństwa i społeczności międzynarodowej. Program Dwustulecia dał okazję do ponownego przeanalizowania historii Australii, obejmującej ponad 40 000 lat, ale ze szczególnym uwzględnieniem ostatnich 200 lat. Zachęciła Australijczyków do krytycznego spojrzenia na siebie i poddania się procesowi narodowej samooceny.
Opracowanie tematu programu Dwustulecia było jednym z pierwszych priorytetów Urzędu. „Living Together” zostało wybrane jako odzwierciedlenie wspólnych wysiłków każdego Australijczyka, niezależnie od pochodzenia. Jest to wybiegający w przyszłość temat, który opisuje trwający proces i odnosi się do programu, który jeszcze nie został ukończony. Do 26 stycznia 1988 r. Organizacja obchodów dwustulecia została zakończona, a społeczność była gotowa do przyjęcia logo Rady Dwustulecia NSW „Świętujmy”. Świat był świadkiem entuzjastycznego i patriotycznego narodu, gdy Australijczycy cieszyli się spektakularnymi wydarzeniami w Sydney Harbour i w jego pobliżu oraz w całym kraju. Szacuje się, że w uroczystościach w Sydney wzięło udział około 2,5 miliona osób. W 1988 roku po raz pierwszy w całym kraju obchodzono święto państwowe 26 stycznia. W Sydney statki rekonstrukcji Pierwszej Floty przybyły do portu w Sydney. Statki te opuściły Portsmouth 13 maja 1987 r., dotarły do Botany Bay na początku stycznia, a następnie ostatecznie wpłynęły rano 26 stycznia 1988 r.
Oprócz oficjalnego programu obchodów 200-lecia osadnictwa białych, społeczność Aborygenów zorganizowała w Sydney masowy marsz na rzecz „Wolności, Sprawiedliwości i Nadziei”. Szacuje się, że w marszu i wiecu wzięło udział 15 000 osób. Pięciokilometrowy marsz rozpoczął się od żałobnego konduktu. Biali zwolennicy zostali poproszeni o dołączenie do marszu w połowie drogi. Organizator protestów, wielebny Charles Harris, wezwał do zwołania ogólnokrajowej konferencji w celu zbadania sposobów zwiększenia demokracji Aborygenów. Wielebny Harris zasugerował zaangażowanie ludzi takich jak sędzia Michael Kirby. Chociaż rok 1988 został ogłoszony Rokiem Żałoby dla Aborygenów, uznano go również za święto przetrwania. To była najbardziej głośna obecność rdzennych mieszkańców, jaką kiedykolwiek odczuto 26 stycznia.
W 1985 roku Reserve Bank of Australia postanowił wypróbować nową technologię w pamiątkowym banknocie 10-dolarowym. Ta notatka miała być wkładem RBA w obchody dwustulecia Australii w styczniu 1988 roku. Reserve Bank of Australia wypuścił pamiątkowy banknot polimerowy o wartości 10 dolarów z okazji Dnia Australii 1988.
Harry Williamson, projektant banknotu o wartości 100 dolarów, został wybrany na szefa zespołu projektowego, którego tematem przewodnim było „rozliczenie”. Ten pamiątkowy banknot 10-dolarowy był pierwszym banknotem na świecie wydrukowanym na niewłóknistym podłożu polimerowym. Zawierał dyfrakcyjne urządzenie zmienne optycznie (DOVD), w którym występował kapitan Cook. Jedna strona banknotu symbolizowała europejską osadę z HMS Supply , pierwszym statkiem, który rzucił kotwicę w Sydney Cove, oraz zbiór osób symbolizujących wszystkich, którzy przyczynili się do rozwoju Australii od 1788 roku.
Druga strona pierwszego banknotu polimerowego symbolizowała pierwotne odkrycie i zasiedlenie Australii około 40-60 000 lat wcześniej. Przedstawia aborygeńską młodzież, biegun gwiazdy porannej i inne projekty, w tym dzieła sztuki aborygeńskiej zamówione przez Bank.
Bank Rezerw Australii był zaangażowany w spór z artystą z północno-wschodniego Arnhem Land, Terrym Yumbululem, który twierdził, że RBA użyło nieautoryzowanej reprodukcji „Morning Star Pole” na pamiątkowym banknocie dziesięciodolarowym z 1988 roku. Ceremonia „Gwiazdy Porannej” jest bardzo ważną ceremonią, a tyczka odgrywa w niej ważną rolę. Pan Yumbulul skarżył się, że nie uzyskano jego zgody na reprodukcję tyczki na banknocie, w wyniku czego uważał, że znaczenie tyczki zostało umniejszone przez niewłaściwą reprodukcję. Między panem Yumbululem a Bankiem Rezerwowym doszło do porozumienia, które niestety dla niego nie wiązało się z przyznaniem przez Bank roszczenia pana Yumbulula o odszkodowanie w związku z banknotem. Ale nadal wiązało się to z gestem uznania ze strony Banku Rezerw.
Banknot ma znaczenie historyczne jako namacalny dowód obchodów Dwustulecia w 1988 roku i uznania różnorodności kulturowej, która ewoluowała do tego czasu w społeczności australijskiej. Banknot jest dowodem na to, że rząd Australii otwarcie przyjmuje wielokulturowość i próbuje odzwierciedlić nowoczesny naród, o czym świadczą obrazy i język nowej technologii i waluty. Banknot ma niematerialne znaczenie dla narodu australijskiego w czasie, gdy naród ten musiał pogodzić się z brytyjskimi karnymi początkami i wywłaszczeniem Aborygenów, polityką Białej Australii końca XIX i XX wieku oraz wielokulturowością, która wyewoluowała z fal masowej migracji po drugiej wojnie światowej. Banknot ma znaczenie dla badaczy, ponieważ jest jednym z pierwszych emisji nowych banknotów polimerowych. Obrazy i język użyte w notatce dają również wgląd w kulturę i wartości australijskiego społeczeństwa późnych lat 80. Banknot jest niezwykle rzadki, ponieważ jest egzemplarzem prototypowym. Jest jedyny w swoim rodzaju. Banknot interpretuje główne tematy Dwustulecia, którymi są osadnictwo, wywłaszczenie i wielokulturowość. Banknot przedstawia również Australię późnych lat 80., która pragnie pogodzić się ze swoją rasistowską przeszłością i aktywnie dążyć do wielokulturowej przyszłości.
foto: Narodowe Archiwum Australii, Marek Słodownik