Wspomnienie. Stefan Gorazdowski

Wspomnienie. Stefan Gorazdowski

114 lat temu, 5 lutego 1911 roku, w Sartanie (dziś dzielnica Mariupola w obwodzie donieckim) w Rosji urodził się Stefan Gorazdowski – kapitan żeglugi wielkiej, wykładowca Państwowej Szkoły Morskiej, komendant „Daru Pomorza”.

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, młodszy brat Tadeusza. W 1930 ukończył gimnazjum Św. Wojciecha w Warszawie, otrzymując świadectwo dojrzałości. W 1932 ukończył Wydział Nawigacyjny Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, a w 1934 Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. W 1937 otrzymał patent kapitana ż.w., a wkrótce potem w 1938 został syndykiem Związku Armatorów Polskich. Do wybuchu wojny pływał na „Darze Pomorza”, jednocześnie studiując zaocznie na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego. W międzyczasie pływał także na SS „Kościuszko” – na linii palestyńskiej. 29 sierpnia 1939 został zmobilizowany z przydziałem do 2 Batalionu Strzelców w Tczewie. Po kampanii wrześniowej, w zimie 1940, zdołał przedostać się (przez Węgry, Jugosławię i Włochy) do wojsk polskich we Francji, a po klęsce do Wielkiej Brytanii, gdzie zgłosił się w kierownictwie Marynarki Handlowej. Jego pierwszym zadaniem było wyprowadzenie z Port Lyautey w Maroku internowanych tam jednostek szkolnych „Iskry” i „Wilii”. Gorazdowski wywiązał się z zadania: wraz z kpt. Mikołajem Deppiszem i kilkoma ludźmi załogi przeprowadził „Iskrę” do Gibraltaru, a „Wilię” do Liverpoolu. Od stycznia 1943 – gdy „Wilię” przemianowano na „Modlin” i przekazano do PMH – był dowódcą tego statku. W czerwcu 1944 „Modlin” został zatopiony jako element sztucznego falochronu podczas lądowania w Normandii, a Gorazdowskiego, w stopniu podporucznika rezerwy wcielono do Marynarki Wojennej. Do zakończenia wojny służył jako oficer nawigacyjny na niszczycielu ORP „Garland”. Do Polski powrócił 20 grudnia 1945. Rozkazem Ministra Żeglugi i Handlu Zagranicznego w lutym 1946 został wyznaczony komendantem statku szkolnego „Dar Pomorza”.

„Dar Pomorza” w 2009 roku.

Wykładał w Państwowej Szkole Morskiej w Szczecinie, a w 1951 był konsultantem filmu fabularnego „Załoga” w reż. Jana Fethke. Jednak w roku 1952, w ramach czystek stalinowskich, został usunięty z „Daru Pomorza”. Na morze powrócił po zmianach politycznych w 1956. Został dowódcą drobnicowca MS „Monte Cassino”, na którym pływał do nagłej śmierci (pęknięcie wrzodu dwunastnicy) w rejsie na Morzu Śródziemnym. Kapitan Stefan Gorazdowski był autorem podręczników oraz licznych publikacji specjalistycznych, na których wyszkoliło się kilka pokoleń oficerów naszej floty handlowej i rybackiej: „Sygnalizacja morska”, „Morskie pomoce nawigacyjne”, „Międzynarodowe przepisy o zapobieganiu zderzeniom na morzu”, „Międzynarodowe prawo drogi morskiej”.

Publikował w takich czasopismach jak „Technika i Gospodarka Morska”, „Ster”, „Rynek Rybacki” i inne. Był również cenionym recenzentem wielu książek morskich publikowanych przez Wydawnictwo Morskie. Z racji biegłej znajomości języków: angielskiego, francuskiego i niemieckiego brał czynny udział w pracy nad „Słownikiem morskim”. Był także autorem programów licznych kursów kwalifikacyjnych i doskonalenia zawodowego w żegludze morskiej.Odznaczony m.in. Krzyżem Walecznych (dwukrotnie, w tym wrzesień 1944), Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945, brytyjskimi 1939-45 Star, Africa Star, Atlantic Star, Defence Medal i szwedzkim Orderem Wazów. Został pochowany na Cmentarzu Witomińskim w Gdyni.

fot. otwierające: domena publiczna

fot. Marek Słodownik (prawa zastrzeżone), repr. Marek Słodownik

Posts Carousel