„Sołdek” jest pierwszym po II wojnie światowej, zbudowanym w Polsce rudowęglowcem. Obecnie statek-muzeum jest w zasobach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku i od ponad 30 już lat służy przy nabrzeżu Ołowianki mieszkańcom i turystom odwiedzającym Trójmiasto.

Statek zniknął z nabrzeży wyspy Ołowianka 17 października ubiegłego roku i udał się na remont do Gdańskiej Stoczni Remontowa SA. W czasie pobytu Sołdka w doku, poza wyremontowaniem ładowni 2, 3 i 4, wymieniono stal na poszyciu i konstrukcji jednostki, zastąpiono oraz naprawiono skorodowane nity, a także usunięto starą farbę i ponownie pomalowano kadłub. Dokonano konserwacji komina głównego wraz z rekonstrukcją znaku armatora. Sprawdzono i około 8 tysięcy punktów weryfikując grubość blach poszycia, wymieniono kilka ton blachy, wzmocniono część wręg i pokrywy ładowni.

 „Sołdek” to statek zbudowany całkowicie w Polsce po II wojnie światowej. To prototyp serii dwudziestu dziewięciu rudowęglowców – małych masowców typu B30 budowanych w latach 1949-1954 w Stoczni Gdańskiej. Otrzymał nazwisko ówczesnego trasera Stoczni Gdańskiej, przodownika pracy Stanisława Sołdka, którego żona, Helena, była matką chrzestną.

Do 30 grudnia 1980 roku „Sołdek” odbył 1478 rejsów morskich, przewiózł ponad 3,5 miliona ton towarów, zawijając do ponad 60 portów. W grudniu 2014 roku, statek użyty został w filmie „Persona non grata” w roli statku japońskiego, wiozącego w 1941 roku żydowskich uchodźców z Litwy i Polski przez Władywostok do Japonii. W 2016 roku statek zwiedziły ponad 43 tysiące osób, a w 2017 roku – 57440 osób.

Kalendarium

15 września 1947: rozpoczęcie trasowania

1948

3 kwietnia: położenie stępki – pierwszy nit zakuł minister żeglugi Adam Rapacki, pierwsze blachy poświęcił ksiądz kapucyn z kościoła św. Jakuba w Gdańsku

6 listopada: wodowanie – matka chrzestna Helena Sołdkowa, żona trasera

1949

24 września o godzinie 9.55: pierwszy rejs próbny – wyprowadził pilot portu gdańskiego, kapitan Laskowski, za pomocą holowników: „Atlas” na dziobie i „Cyklop” na rufie

21 października: przekazanie do eksploatacji

22–24 października: pierwszy rejs Gdańsk – Szczecin (Wały Chrobrego)

25 października godz. 12: uroczyste podniesienie bandery

26-30 października: pierwszy rejs z ładunkiem do Gandawy w Belgii z 2200 t węgla

1952 wymiana maszyny parowej spowodowana awarią

30 grudnia 1980: opuszczenie bandery i przekazanie jako hulk muzealny Muzeum Szczecińskiemu

28 kwietnia 1981: przekazanie Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku.

od 17 lipca 1985: Statek muzeum

Armator: Polska Żegluga Morska (zamówiony przez: Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe S.A.)

Bandera:  Polska

Port: Szczecin

Budowniczy: Stocznia Gdańska

Wymiary:

długość całkowita: 87,00 m

szerokość na wręgach: 12,30 m

wysokość do pokładu górnego: 5,80 m

zanurzenie do znaku ładunkowego: 5,41 m

Nośność statku: 2610 t

Pojemność rejestrowa:

brutto: 2005 BRT

netto: 994 NRT

Napęd:

2 kotły opalane węglem systemu Howden-Johnson – zaprojektowane w Katedrze Kotłów Parowych na Politechnice Gdańskiej pod kierunkiem prof. Antoniego Kozłowskiego

zużycie węgla: 1 t/h ?

moc napędu głównego: 1300 KM (956 kW) przy 125 obr/min

jedna śruba

Prędkość na próbach przy 90% mocy siłowni: 9,9 węzła

Liczba miejsc dla załogi: 33 osoby

Załoga: 28

Projekt wstępny: mgr inż. Henryk Giełdzik

Dokumentacja warsztatowa: francuska stocznia Augustin Normand

Budową statków kierował: mgr inż. Jerzy Doerffer

Sam patron statku, Stanisław Sołdek, traser ze Stoczni Gdańskiej, urodził się w 1916 roku w podradomskiej wsi Oleksów, skąd w wieku dwóch lat przeniósł się wraz z rodziną do Nowego Dworu. Tu przed II wojną światową pracował w Stoczni Modlińskiej Państwowych Zakładów Inżynierii. Był także pracownikiem Płockiej Stoczni Rzecznej w Radziwiu. Po wojnie przeniósł się do Gdańska. W latach 1952–1956 był posłem na Sejm I kadencji z ramienia PZPR. Po uzupełnieniu wykształcenia średniego, w 1950 rozpoczął studia na Wydziale Budowy Okrętów Politechniki Gdańskiej, a w 1956 roku został magistrem inżynierem okrętowcem. W maju 1963 roku powołany na dyrektora naczelnego Stoczni Wisła.

Został odznaczony między innymi Orderem Sztandaru Pracy I klasy, Brązowym, Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, złotą odznaką Zasłużony Pracownik Morza i Odznaką tytułu honorowego „Zasłużony stoczniowiec PRL”.

Jego imieniem nazwano pierwszy polski powojenny statek pełnomorski – rudowęglowiec typu B30 SS „Sołdek”, zwodowany 6 listopada 1948. Matką chrzestną statku była Helena Sołdek z domu Szchowska. Został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.

W 2017 Instytut Pamięci Narodowej nakazał zmianę nazw ulic, placów czy szkół im. Stanisława Sołdka w związku z tzw. ustawą dekomunizacyjną.