Nowa łódź z Gokstad to rekonstrukcja największej z trzech łodzi odnalezionych w słynnym grobowcu łodzi wikingów, grobowcu w Gokstad w Norwegii. Uzupełnia ona najmniejszą łódź z Gokstad, którą Muzeum Łodzi Wikingów przekazało amerykańskiemu muzeum w 2023 roku, wzmacniając transatlantyckie upowszechnianie nordyckiego dziedzictwa morskiego.

Zwieńczenie sześciu miesięcy pracy
Po sześciu miesiącach intensywnej pracy szkutnicy z Muzeum Łodzi Wikingów mogą teraz podziwiać efekt końcowy: prawie 10-metrową rekonstrukcję jednej z trzech łodzi odnalezionych w słynnym grobowcu w Gokstad. Łódź została zbudowana z wielką precyzją i szacunkiem dla oryginalnych materiałów i technik.

Nie ma jednak czasu na podziwianie rezultatu – łódź wkrótce zostanie zapakowana do 40-stopowego kontenera i wysłana do Kalifornii.

Muzeum Wikingów w Solvang zleciło rekonstrukcję w ramach swojej misji promowania nordyckiego dziedzictwa kulturowego w Ameryce. Muzeum, położone w mieście Solvang, założonym przez duńskich imigrantów w 1911 roku, posiada już jedną łódź z Gokstad. Najmniejszą z trzech łodzi przekazało Muzeum Łodzi Wikingów w 2023 roku – a dzięki nowej łodzi kolekcja zyskuje na znaczeniu.

„Łódź Wikingów pomaga podtrzymywać więź z Danią. Po jej dotarciu do Solvang będziemy mieli dwie łodzie wikingów w naszej kolekcji. Stanowią one fizyczny dowód imponującej technologii szkutniczej, która umożliwiała ludziom w epoce wikingów dalekie podróże – nawet do Ameryki Północnej” – mówi René Gross Kærskov, założyciel muzeum.

Statek z Gokstad – rzut oka w przeszłość
Statek z Gokstad został odkopany w 1880 roku w pobliżu fiordu Oslo i pochodzi z około 900 roku. 23-metrowa jednostka została odnaleziona w kurhanie, gdzie pochowano prominentnego mężczyznę wraz z bogatymi darami grobowymi – w tym 64 tarczami, 12 końmi, ośmioma psami, dwoma pawiami i trzema mniejszymi łodziami.

Nowa łódź jest rekonstrukcją największej z tych trzech mniejszych jednostek:

Długość: 9,77 metra
Szerokość: 1,86 metra
Powierzchnia żagla: ok. 14 m²
Wiosła: 5 par (10 wioślarzy)
Materiały: głównie dąb, z jednym pasem sosny

Tradycyjne rzemiosło
Łódź zbudowana jest z promieniowo rozłupanego dębu i stycznie rozłupanej sosny, a maszt i reję wykonano ze świerku. Żagiel jest ręcznie szyty z lnu i barwiony żółtą i czerwoną ochrą – zupełnie jak w czasach Wikingów.

„Zrekonstruowaliśmy łódź tak blisko oryginału, jak to możliwe, ale aby zaoszczędzić na kosztach pracy amerykańskiego muzeum, użyliśmy również nowoczesnych narzędzi, które nie wpływają na jakość ani wygląd” – wyjaśnia Søren Nielsen, kierownik projektu budowy łodzi w Gokstad.

Żywe dziedzictwo
Stocznia Muzeum Łodzi Wikingów buduje nie tylko dla muzeów. Rekonstrukcje i drewniane łodzie klinkierowe trafiają również do osób prywatnych i stowarzyszeń, które chcą pływać lub wystawiać tradycyjnie budowane jednostki.

„Budowa łodzi dla klientów prywatnych jest ważnym elementem wizji muzeum, która ma na celu zachowanie niematerialnego dziedzictwa łodzi klinkierowych” – mówi Martin Dael, kierownik zespołu stoczni.

fot. Muzeum Wikingów w Roskilde/ materiały prasowe