Wspomnienie. Józef Klejnot-Turski

Wspomnienie. Józef Klejnot-Turski

135 lat temu, 20 czerwca 1889 roku, w Tallinie w rodzinie oficera floty carskiej urodził się Józef Klejnot-Turski, działacz żeglarski, autor książek wodniackich.

Wychował się w rodzinie  oficera wojsk rosyjskich. Ukończył gimnazjum filologiczne w Rewlu (dzisiejszym Tallinie.  Studiował matematykę i astronomię, a w 1915 r. ukończył Wydział Historyczno-Filologiczny Uniwersytetu Petersburskiego. Okres I wojny światowej spędził w Rosji. Był współorganizatorem i nauczycielem dwóch szkół Macierzy Polskiej w Moskwie. Zmobilizowany do wojska rosyjskiego do sierpnia 1917 r. służył w twierdzy morskiej w Sweaborg pod Piotrogrodem. Pod koniec sierpnia 1919 r. wstąpił do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika artylerii. Został skierowany do polskiej misji wojskowej, działającej na Łotwie i w Estonii. 17 czerwca 1920 r. został mianowany wykładowcą nowoutworzonej Państwowej Szkoły Morskiej Tczewie, a już latem 1920 r. podczas wojny polsko-bolszewickiej dowodził plutonem artylerii ciężkiej pod Zegrzem. Po przejściu do rezerwy w Szkole Morskiej uczył meteorologii, oceanografii, prawa morskiego oraz  języka niemieckiego. Został wielkim orędownikiem utworzenia portu morskiego w Tczewie. Swoje poglądy prezentował w założonym przez siebie czasopiśmie „Żeglarz Polski˝. Już w 1921 r. ukazała się jego książka pod tytułem „Port Rzeczypospolitej. Widoki przyszłego rozwoju Gdańska, Tczewa i Gdyni˝. W pierwszych latach II Rzeczypospolitej Tczew awansował do drugiego po Warszawie ośrodka żeglarskiego. Nic więc dziwnego, że 11 maja 1924 r. na zjeździe kilku organizacji żeglarskich w Szkole Morskiej w Tczewie powstał Polski Związek Żeglarski. Jego pierwszym prezesem został właśnie Józef Klejnot-Turski. Był wydawcą i redaktorem czasopism o tematyce morskiej: „Żeglarza Polskiego”, „Codziennego Kurjera Morskiego” i „Kurjera Morskiego” ukazujących się w latach 1922-1931. W latach trzydziestych mieszkał w Gdyni. Pracował jako kierownik referatu prasowego tutejszej Izby Przemysłowo-Handlowej, publikował liczne artykuły o marynarce handlowej w biuletynie tej izby. Aktywnie działał w Lidze Morskiej i Rzecznej. We wrześniu 1939 r. na ochotnika zgłosił się do wojska. Walczył do końca działań Lądowej Obrony Wybrzeża na Oksywiu. Resztę wojny spędził w oficerskich obozach jenieckich w Prenzlau i Gross Borne. Po zakończeniu wojny Józef Klejnot-Turski powrócił na Wybrzeże. Do czasu likwidacji Izby Przemysłowo-Handlowej w Gdyni, w 1949 roku, pracował w niej jako referent działu morskiego. Nie było już dla niego miejsca na Wybrzeżu w Polsce stalinowskiej. Ostatnie lata życia spędził w Bydgoszczy, gdzie wobec zakazu podjęcia pracy utrzymywał się z udzielania lekcji języka angielskiego. Po wojnie nie podjął także działalności na rzecz żeglarstwa. Zmarł  25 sierpnia 1958 r. w Bydgoszczy i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

Posts Carousel