Po kolizji z parowcem „Brighton” żaglowiec tonie w kanale La Manche. „Preussen” był niemieckim, pięciomasztowym żaglowcem ze stalowy takielunkiem, zbudowanym w 1902 roku dla armatora F. Laeisz i nazwanym na cześć państwa niemieckiego i królestwa Prus. Był to jedyny na świecie statek tej klasy z pięcioma masztami, z sześcioma rejowymi żaglami na każdym maszcie. Do 2000 roku, kiedy zwodowano liniowiec „Royal Clipper” , był jedynym pięciomasztowym statkiem z pełnym ożaglowaniem, jaki kiedykolwiek zbudowano.„Preussen” został zbudowany jako numer kadłuba 179 w stoczni C.Tecklenborg w Geestemünde według planów głównego projektanta Dr.-Ing. hc Georg Wilhelm Claussen, zwodowany i ochrzczony 7 maja 1902 r. Okręt został oddany do użytku 31 lipca 1902 r. i opuścił port Bremerhaven tego samego dnia w dziewiczy rejs do Iquique pod dowództwem kapitana Boye Richarda Petersena, który asystował architektowi Claussenowi. Podstawową ideą zbudowania takiego statku jest podobno słynny kapitan Laeisz Robert Hilgendorf, dowódca pięciomasztowej stalowego barku „Potosi”. W 1903 r. (2 lutego – 1 maja) odbył niezrównany, rekordowy rejs z Lizard Point do Iquique w 57 dni. Odbył dwanaście „podróży w obie strony” (Hamburg–Chile i z powrotem) oraz jedną podróż dookoła świata przez Nowy Jork i Jokohamę w Japonii czarterem do Standard OilCo.

Potężny „Preussen” miał w swojej karierze tylko dwóch kapitanów, kapitana Boye Richarda Petersena (11 rejsów) i kapitana Jochima Hansa Hinricha Nissena (2 pełne rejsy i ostatni). Obaj mistrzowie uczyli się i rozwijali swoje umiejętności na tak ogromnym żaglowcu pod okiem kpt. Roberta Hilgendorfa. 5 listopada 1910 r. podczas swojego 14. rejsu, przewożącego do Chile ładunek mieszany zawierający kilka fortepianów, „Preussen” został o 23:35 staranowany przez mały brytyjski parowiec międzykanałowy „Brighton” 8 mil morskich (15) . km) na południe od Newhaven. Wbrew przepisom „Brighton” próbował przepłynąć przed dziobem żaglowca, przeceniając swą prędkość 16 węzłów (30 km/h). „Preussen” został poważnie uszkodzony i stracił znaczną część olinowania dziobowego (bukszpryt, maszt przedni topgalant), co uniemożliwiło bezpieczne sterowanie statkiem. „Brighton” wrócił do Newhaven, by wezwać pomoc i holownik Alertzostał wysłany do pomocy żaglowcowi. Listopadowa wichura udaremniła próby wypłynięcia lub odciągnięcia statku w bezpieczne miejsce w Dover Harbor. Miała ona zakotwiczyć ją w Dover, ale oba łańcuchy kotwiczne pękły i „Preussen” został wepchnięty na skały w Zatoce Krabów, gdzie zatonął w wyniku wyrządzonych jej szkód.

Podczas gdy załogę, ładunek i część sprzętu można było uratować przed zerwaniem kotwic, z uszkodzonym kilem stał się nie do uratowania. Spoczął na 6 metrach (3,3 sążni)  na pozycji: 51°8,02′N 1°22,17′E 51°8,02′N 1°22,17′E. Kapitan „Brighton” został uznany za odpowiedzialnego za wypadek i w rezultacie stracił licencję. Kilka żeber „Preussen” można zobaczyć poza Zatoką Krabową podczas odpływów wiosennych.

„Preussen” został zbudowany ze stali o długości wodnicy 124 m i całkowitej długości kadłuba 132 m. Kadłub miał 16,4 m szerokości, a wyporność 11150 długich ton (11330 t), przy efektywnej nośności 8000 długich ton (8100 t). Licząc sztaksle, żaglowiec nosił 47 żagli (30 żagli rejowych w sześciu kondygnacjach, 12 sztaksli między pięcioma masztami, cztery foki i mały bezan o łącznej powierzchni żagla 6806 metrów kwadratowych (73 260 stóp kwadratowych) (według innych źródeł 5560 metrów kwadratowych (59 800 stóp kwadratowych), co prawdopodobnie odnosi się tylko do powierzchni żagla kwadratowego). Nie tylko kadłub był stalowy: maszty (dolny i górny maszt wykonano z jednego kawałka) i drzewce (podjazd, bezan bomowy) były wykonane ze stalowych rurek, a większość olinowania stanowiła stalowa lina. Wszystkie bobstay pomiędzy wysięgnikiem a dziobem zostały wykonane z masywnych stalowych prętów i łańcuchów. Nazwy pięciu masztów brzmiały Fockmast, Grossmast, Mittelmast, Laeiszmast (od jej właściciela), Kreuzmast. Został zaprojektowany jako tak zwany „statek z trzema wyspami”, tj. statek z trzecim „pokładem wysokiego poziomu” na śródokręciu obok pokładów dziobówki (12 m) i rufówki (65 stóp (20 m)). Wyspa na śródokręciu (74 ft (23 m)), zwana również mostem na śródokręciu, jest również nazywana „domem Liverpoolu”, ponieważ pierwsze statki wyposażone w tę funkcję pochodziły ze stoczni w Liverpoolu. Na tym środkowym pokładzie zbudowano suche i dobrze wentylowane pomieszczenia dla załogi i kapitana, a także spiżarnię i pokój nawigacyjny. Główny ster — podwójne koło sterowe o średnicy 6,2 stopy (1,89 m) z parową maszyną sterową — został zamontowany na nim, dobrze chroniony przed niebezpiecznymi ogromnymi falami z rufy. Drugi ster (ratunkowy) znajdował się w pobliżu rufy. Na górnym pokładzie głównym umieszczono cztery ogromne włazy główne. Kotły napędzały cztery wciągarki parowe, kabestan parowy, maszynę sterową i generator prądu. W dobrych warunkach statek mógł osiągnąć prędkość 20 węzłów (37 km/h). Jej najlepsze 24-godzinne przebiegi to 392 mil morskich w 1908 w jej podróży do Japonii i 426 mil w 1904 na południowym Pacyfiku. „Preussen” był obsadzony przez 45-osobową załogę, którą wspierały dwa silniki parowe napędzające pompy, silnik steru, mechanizm ładujący i wciągarki. Angielscy marynarze szacują, że jest najszybszym żaglowcem po erze kliperów, szybszym nawet niż jej siostra „Potosí”. Tylko kilka klipsów było szybszych niż „Preussen” i miały znacznie mniejszą ładowność.

tekst powstał na podstawie materiałów opublikowanych na stronie www.wikipedia.org.

foto: Biblioteka Stanu Victoria, wikimedia commons