„Pommern” – odnowiona legenda

„Pommern” – odnowiona legenda

POMMERN stojący dziś w porcie Marienhamn na Alandach to jeden z najtłumniej odwiedzanych żaglowców. Jest jednym z najstarszych istniejących żaglowców, o ciekawej i bardzo bogatej historii. Zwodowano go dokładnie 120 lat temu, 24 lutego 1903 roku.

Zbudowany został dla niemieckiego armatora w lutym 1903 roku w stoczni w Glasgow jako MNEME. Nazwa żaglowca to skrót od Mnemosynii, greckiej bogini pamięci i wpisywała się ona w ciąg żaglowców z nazwami inspirowanymi grecką mitologią. Przeznaczeniem statku był transport surowców z Ameryki Południowej, głównie z Chile, a więc musiała to być jednostka mocna i solidna. Najbardziej znanym dokonaniem było pokonanie trasy z Tocapilli do Hamburga w 103 dni. Armator popadał jednak w coraz większe tarapaty i musiał statek sprzedać. W 1906 MNEME aż dwukrotnie zmienia właściciela, aby wreszcie trafić w ręce Laeisza, najbardziej znanego wówczas armatora. Ten natychmiast zmienił statkowi nazwę na POMMERN i wcielił do swej floty cargo operującej na tym samym rynku. Teraz jednostka stała się częścią słynnej flotylli „P”, w skład której wchodziły: PASSAT, PAMIR, PEKING i PREUSSEN. W nowych barwach statek pokonał trasę z Tocapilli do Przylądka Lizard w 77 dni, co było absolutnym rekordem trasy. Jednak nie brakowało i ciemniejszych stron, w 1911 roku nieopodal Helgolandu POMMERN zderzył się z barkiem ENGELHORN, co skończyło się poważnymi uszkodzeniami i natychmiastową dymisją kapitana. Wrócił jednak na stary szlak i kontynuował pracowitą służbę.

Statek w latach swej pracowitej służby.

Trzy lata później bije nieoficjalny rekord na trasie z Antwerpii do Valparaiso uzyskując wynik 79 dni. Aż do końca I wojny światowej statek pływał na tej trasie, ale już nigdy wyniku nie poprawił. W 1923 roku POMMERN przeszedł pod grecką banderę, co było wynikiem rokowań powojennych i odszkodowań dla aliantów. Nowy armator zaniedbał swój nabytek, ale eksploatował go na szlakach europejskich, gdzie służył on do przewozu towarów masowych. Wreszcie wypatrzył go Gustaf Erikson, pasjonat starych żaglowców i armator rosnącej flotylli. Wysłał inspektorów do Holandii aby ci dokonali inspekcji, ale już na miejscu doszło do konfliktu pomiędzy nimi a załogą, ponieważ inspektorzy zdecydowali się przekroczyć swoje uprawnienia i statek po prostu kupić. Transakcji dokonano w ciągu kilku dni, co przy ówczesnych środkach łączności można uznać za sukces. Także cena była niewygórowana, zaledwie 3.750 funtów. Wynikała ona z fascynacji armatorów statkami z napędem mechanicznym, żaglowce natomiast pozostawały wówczas w odwrocie.

„Pommern” udostępniony jest zwiedzającym.

Erikson zajął się troskliwie statkiem, przeprowadził solidny remont i puścił na szlak do Australii, a później do wschodniej Anglii. Wkrótce potem nowy nabytek Eriksona przepłynął z Europy do Melbourne w 87 dni, a więc w czasie porównywalnym do najszybszych kliprów. W miarę upływu lat POMMERN pływał w coraz krótsze rejsy. Przez lata pracowicie orał Morze Północne, a ostatni rejs zakończył w Marienhaminie tuż przed wybuchem II wojny światowej. Ruch na morzach wkrótce zamarł, statek dwa lata spędził na cumach. Wkrótce został też przesunięty w kąt basenu portowego, a w 1944 roku przeholowany do Sztokholmu, gdzie pełnił rolę magazynu. Został w Sztokholmie po wojnie, nieco już zapomniany i nadgryziony zębem czasu aż wreszcie syn i córka Eriksona  podarowali statek miastu Marienhamn, który przez poprzednie lata był jego portem macierzystym. POMMERN stanął już na stałe przy centralnej kei niewielkiego portu, którego już wkrótce stał się wizytówką. W połowie lat 70-tychprzeszedł solidny remont w suchym doku w Sztokholmie, który podtrzymał przy życiu 70-letni kadłub. W 1984 roku członkowie Stowarzyszenia  Caphornowców uszyli nowe żagle jako specjalny dar żaglomistrzów alandzkich. Kolejny remont statek przeszedł w 1987 roku, a w 1996 roku wymieniono część poszycia. POMMERN wrócił na swoje miejsce na Alandach, gdzie stoi do dziś stając się obiektem pielgrzymek żeglarzy zawijających chętnie do stolicy archipelagu alandzkiego.

Statek w specjalnie zbudowanym suchym doku jest ozdobą miasta.

Podstawowe dane techniczne:

długość całkowita                  95 m

szerokość                                13 m

zanurzenie                               7,5 m

masa całkowita                       2376 ton

ładowność                              4050 ton

wysokość grotmasztu              50 m

powierzchnia żagli                 3240 m²

powierzchnia żagli rejowych  2450 m²

liczba załogi                            26

foto: by Bahnfrend – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=91997575. wikimedia commons, Muzeum Marienhamina

Posts Carousel