27 lat temu, 23 listopada 1997 roku, po raz pierwszy wręczono medal „Za Szczególne Zasługi dla Żeglarstwa Polskiego”. To medal, którym nagradza się aktywność na różnych forach żeglarskiej aktywności.
23 listopada 1997 roku po raz pierwszy wręczono medal „Za Szczególne Zasługi dla Żeglarstwa Polskiego”. To medal, którym nagradza się aktywność na różnych forach żeglarskiej aktywności. Medal przyznaje Zarząd Polskiego Związku Żeglarskiego, który tak definiuje charakter uhonorowania: Medal za Szczególne Zasługi dla Żeglarstwa Polskiego, zwany dalej Medalem, może być nadawany działaczom szczebla krajowego lub okręgowego, za co najmniej dwudziestoletnią aktywną działalność na rzecz Polskiego Związku Żeglarskiego, a także wybitnym sportowcom, medalistom olimpiad, mistrzostw świata i Europy, wybitnym i zasłużonym dla PZŻ działaczom państwowym /ministrom, posłom/, sponsorom, którzy w sposób znaczący wzbogacili PZŻ lub jego agendy.
Medal nadawany jest wyłącznie osobom fizycznym. Jako pierwszy tym odznaczeniem został uhonorowany generał Mariusz Zaruski, wybitny działacz żeglarski okresu międzywojennego. Medal nadawany jest raz do roku, a otrzymuje go nie więcej niż 10 osób, a dotychczas zostały nim uhonorowane 224 osoby.
Aby dotrzeć do genezy tego odznaczenia należy cofnąć się do XXXVI Sejmiku PZŻ z wiosny 1995 roku, na którym postulowano powołanie nowego sposobu uhonorowania szczególnie zasłużonych działaczy.
W ślad za podjętą Uchwałą 14 lutego 1997 roku do PZŻ dotarło pismo od Józefa Żyły, który skonkretyzował powołanie nowej formy honorowania osób zasłużonych . W piśmie wskazywał na potrzebę ustanowienia nowego odznaczenia wypełniającego lukę pomiędzy godnością Członka Honorowego PZŻ a Odznaką „Zasłużony Działacz Żeglarstwa Polskiego”.
Na XXXVII Sejmiku PZŻ z dnia 22 marca 1997 roku Józef Żyła przedłożył delegatom informację na temat realizacji wniosku poprzedniego Sejmiku, który zobowiązywał Zarząd do przedstawienia nowego odznaczenia honorującego osoby fizyczne i sytuowanego pomiędzy członkostwem honorowym a Odznaką „Zasłużony Działacz Żeglarstwa Polskiego”. Z kronikarskiego obowiązku należy dodać, że wniosek przegłosowało 60 delegatów przy zaledwie jednym głosie przeciwnym i jednym wstrzymującym się. Decyzją Sejmiku postanowiono kontynuowanie prac związanych z realizacją tego przedsięwzięcia.
Ostatecznie sprawa nowej formy uhonorowania zasłużonych działaczy przybrała postać medalu. Przyznawanego przez Zarząd Polskiego Związku Żeglarskiego, który na swojej stronie internetowej tak definiuje charakter uhonorowania: Medal za Szczególne Zasługi dla Żeglarstwa Polskiego, zwany dalej Medalem, może być nadawany działaczom szczebla krajowego lub okręgowego, za co najmniej dwudziestoletnią aktywną działalność na rzecz Polskiego Związku Żeglarskiego, a także wybitnym sportowcom, medalistom olimpiad, mistrzostw świata i Europy, wybitnym i zasłużonym dla PZŻ działaczom państwowym /ministrom, posłom/, sponsorom, którzy w sposób znaczący wzbogacili PZŻ lub jego agendy.
Tak szeroka formuła sprawia, że uhonorowani mogą być ludzie działający na bardzo różnorodnych forach, których wspólnym mianownikiem jest żeglarstwo. W późniejszych latach Medal nadawano zarówno żeglarzom regatowym, trenerom, działaczom żeglarskim, żeglarzom morskim i promotorom naszej dyscypliny.
Odznaczona osoba oprócz pięknego medalu otrzymuje także miniaturkę do wpięcia w klapę marynarki, a także specjalny okolicznościowy krawat, będący najbardziej widocznym wyróżnikiem. Medal oraz znaczek do klapy zaprojektował artysta plastyk, żeglarz z Katowic, Bogumił Burzyński, a wykonała go Pracownia Metaloplastyczna Andrzeja Gajdy. Znaczek do klapy wykonał Jerzy Zieliński, krawat oraz dyplom zaprojektował artysta plastyk, żeglarz z Łodzi Stefan Cyruliński.
Medal nadawany jest raz do roku, wyłącznie osobom fizycznym, a otrzymuje go nie więcej niż 10 osób, a dotychczas zostały nim uhonorowanych 250 osób (stan na 2024 rok) .
Jako pierwszy tym odznaczeniem został uhonorowany generał Mariusz Zaruski, Zarząd PZŻ przyjął 23 października 1997 roku stosowną uchwałę. Zaruski to wybitny działacz żeglarski okresu międzywojennego, powszechnie uznawany za jednego z ojców-założycieli polskiego żeglarstwa.
W następnym sezonie, mocą Uchwały Zarządu PZŻ z dnia 26 czerwca 1998 roku przyznano 20 medali, a wśród uhonorowanych znalazło się wielu bardzo znanych żeglarzy i działaczy.
