Magazyn „Szkwał” pisze: „Zarząd Główny Ligi Morskiej i Kolonialnej organizuje w czasie tegorocznych wakacyj letnich obóz propagandowo-żeglarski nad jeziorem Narocz dla członków kół szkolnych Ligi Morskiej i Kolonjalnej w wieku od lat 14-tu obojga płci. Opłata za 4-ro tygodniowy pobyt na obozie zł 45,-, za korzystanie z taboru – zł 5,-, razem 50,- zł. Celem obozu będzie dać uczestnikom praktyczne i teoretyczne wiadomości z zakresu żeglarstwa, pływania róznemi metodami i wychowanie fizyczne”.

A samo jezioro? „Jest piękne, wielkie, zda się bezbrzeżne. Ma osiem tysięcy hektarów powierzchni. Z północy na południe rozciąga się na 10 km, zachodu na wschód – na 13 km.  W najgłębszym miejscu osiąga 25 m. Kształtem przypomina serce… tętniące serce Kresów. Wiecie jak się nazywa” (…)Jan Bułhak – nestor polskiej fotografiki krajobrazowej do niezwykłych zdjęć dołożył także opis,: „Narocz odróżnia się od naszych jezior obszarem i prostotą. Prawdziwa wielkość nie potrzebuje drobiazgowej ozdobności. Obchodzi się bez niej i Narocz (…) Ma figurę obłą, łagodnie wyokrągloną i kształtem przypomina prawdziwe ludzkie serce. Gdyby nie potężny trójkątny półwysep Nanosów , co jak róg nosorożca bodzie jezioro, gdyby nie przerost lewej komory na północy, byłoby to prawidłowe ludzkie serce, wymalowane szafirem na szmaragdowej mapie kraju przez przedwieczne kataklizmy (…)” 

Narocz to największe jezioro, jakie kiedykolwiek znajdowało się w granicach Polski i to nie tylko przedwojennych, ale także wcześniej, w granicach  tej, którą nazywamy Pierwszą, istniejącą do rozbioru  w 1795 r. Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Na odkrycie dla sportów wodnych po odzyskaniu niepodległości jezioro Narocz czekało aż do końca lat 20. Pierwszy w walorach akwenu zorientował się Związek Harcerstwa Polskiego. W raporcie po rekonesansie odbytym przez delegację kierownictwa Związku w roku 1933 pisano: „Zbyt tu jest pięknie, by Związek nie miał trwałego punktu oparcia. Trzeba kupić grunt… Mamy tu wszystko: las, kąpiele i dalsze warunki dla harcerskiego żeglarstwa” (Żeglarz, 1934) Wkrótce zakupiono parcelę, na której systematycznie budowano port jachtowy. Inwestycja nigdy nie została ukończona, ale przystań funkcjonowała pomimo przeszkód.

Liga Morska bardzo aktywnie włączyła się w działania na rzecz szkolenia żeglarskiego połączonego zazwyczaj ze szkoleniem ideologicznym. 19 czerwca 1935 r. na jeziorze Narocz zorganizowano obóz żeglarski, który tak anonsowano w prasie: Zarząd Główny Ligi Morskiej i Kolonialnej organizuje w czasie tegorocznych wakacyj letnich obóz propagandowo-żeglarski nad jeziorem Narocz dla członków kół szkolnych Ligi Morskiej i Kolonjalnej w wieku od lat 14-tu obojga płci. Opłata za 4-ro tygodniowy pobyt na obozie zł 45,-, za korzystanie z taboru – zł 5,-, razem 50,- zł. Celem obozu będzie dać uczestnikom praktyczne i teoretyczne wiadomości z zakresu żeglarstwa, pływania różnemi metodami i wychowanie fizyczne. (Szkwał”, 1935) . Celem obozów była chęć wysłania nad morze jak największej liczby członków, ale również popularyzacja wypoczynku Morze przestało być dla tzw. szarego człowieka „tabu”. Przestało nim być i żeglarstwo. Dla tych bowiem, którym spokoju nie daje szybujący horyzontem żagiel, Liga zorganizowała kursy żeglarskie na jeziorach Trockich. (Morze”, 1937)

W 1938 roku na Naroczy funkcjonowały 3 ośrodki. Centralny Ośrodek Żeglarstwa Śródlądowego ZHP w Niesłuczy, który szkolił 300 osób w sezonie, a po rozbudowie miał służyć 1000 osobom, wyposażony w jachty klasy Czajka, 3 jole o powierzchni żagla 15 m², 4 jachty żaglowo-wiosłowe  klasy Dziesiątka i kilka łodzi pomocniczych. Główny Ośrodek ZLMiK szkolił rocznie 300 uczniów, dysponował 10 jachtami klasy Szpicgat o powierzchni żagla 30 m². Leżące nieopodal Schronisko Kuratorium Okręgu Szkolnego Wileńskiego dysponowało jachtami klasy Olimpijka przekazanymi przez PZŻ, i szkoliło w sezonie około 100 nauczycieli prowadzących następnie pracę szkoleniową w swoich szkołach.

reprodukcje: Marek Słodownik