To niezwykła organizacja, która położyła ogromne zasługi w dziele upowszechniania żeglarstwa. Przechodziła różne losy po wojnie została wcielona w szeregi AZS, ale w ostatnich latach odradza się jako samodzielny byt.

AZM został założony w roku 1931 w Krakowie. W okresie II Rzeczypospolitej Polskiej jego oddziały funkcjonowały w Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Lwowie, Poznaniu, Wilnie i Warszawie – z Zarządem Głównym i Radą Naczelną. Ideą powołania organizacji było zapoznanie akademików z zagadnieniami morskimi. Zgodnie z deklaracją ideową AZM w prowadzeniu działalności sportowo-żeglarskiej względy propagandowo-społeczne miały mieć priorytet nad celami sportowymi. Sport był pojmowany jako metoda wychowania młodych według twardych reguł życia morskiego.

„Zainteresowanie dla idei morza i zagadnień związanych z morzem weszły już w krew społeczeństwa. Pionierska robota, jakiej podjęła się Liga Morska i Kolonjalna, dziś jedna z najpotężniejszych organizacyj użytku publicznego – wydaje owoce. Praca w tym kierunku idzie coraz sprawniej, coraz szerzej! Ciągle naprzód. Nie brak w niej, oczywiście, udziału młodzieży akademickiej(…) z chwilą powstania Akademickiego Związku Młodzieży – weszły te prace na właściwe tory. (…) inicjatorzy Akademickiego Związku Morskiego, wytrawni działacze akademiccy, pokusili się zaszczepić tę ideę na grunt akademicki w sposób, który byłby najwłaściwszy Stąd też to ujęcie ideologji Akademickiego Związku Morskiego, stwarzające ze Związku nowy typ organizacji społecznej, nieznanej jeszcze w Polsce, sportowo-ideowej. Bo tak, jak z jedenj strony, najpiękniejsza idea, nieumiejętnie zaszczepiona, traci na swym blasku, tak z drugiej sport nie może być celem samym w sobie, pozbawionym podłoża wychowawczo-ideowego. („Szkwał”, 1935).

Szkolenie śródlądowe realizowano w oddziałach na akwenach położonych niedaleko siedzib, szkolenie morskie odbywało się na obozach w Jastarni. Oddział AZM w Gdańsku został założony 28 lutego 1932 roku głównie przez studentów Wydziału Techniki Okrętowej i Lotniczej, między innymi Olgierda Jabłońskiego, Jana Bartoszczyka, Zbigniewa Międzybrodzkiego, Władysława Stępnia i Witolda Urbanowicza – nastąpiło to w efekcie dążeń polskich studentów  Technische Hochschule Danzig do stworzenia organizacji o podobnym charakterze jak Akademischer Segler-Verein, który skupiał studentów niemieckich.

 Po 3 latach szeregi gdańskie AZM liczyły 130 członków. Oddział dysponował jachtami „Wojewoda Pomorski”, „Panna Wodna” oraz „Janek”. Członkowie brali udział w rejsach szkoleniowych po wodach Zatoki Gdańskiej, także do portów krajów bałtyckich. Bardzo aktywnie AZM promował żeglugę morską  i zdołał pozyskać niemałe środki na kupno i późniejsza eksploatację licznej flotylli jachtów. Siedziba oddziału mieściła się przy Heeresanger 11 (al. Legionów), pierwsza przystań jachtów znajdowała się przy Szańcu Mewim. W latach następnych jachty AZM wraz z jednostkami Polskiego Klubu Morskiego znalazły przystań w fosie twierdzy Wisłoujście.

Na stronie http://www.pg.gda.pl/org/akm/stara_strona/historia.shtml można zapoznać się z krótką historią AZM

Maj 1931 – Uchwała Rady Naczelnej Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej Szkół Wyższych RP o realizacji „Koncepcji Akademickiego Związku Morskiego”.
Listopad 1945 – Reaktywowanie Akademickiego Związku Morskiego w Gdańsku.
Sierpień 1946 – Pierwszy powojenny obóz szkoleniowy AZM w Jastarni.
1947 – Oficjalna umowa o dzierżawie terenów w Wisłoujściu; przejęcie terenu i organizacja przystani AZM w fosie Twierdzy Wisłoujście obok przystani Polskiego Klubu Morskiego.
Maj 1949 – przymusowe rozwiązanie AZM pod pretekstem zjednoczenia studenckiego ruchu sportowego – przejęcie majątku przez Akademickie Zrzeszenie Sportowe – powstanie środowiskowej sekcji żeglarskiej AZS przy Politechnice Gdańskiej.
1950 – Poważne ograniczenia żeglugi jachtami na akwenach morskich – ukierunkowanie żeglarstwa na pływanie po wodach śródlądowych.
1952 – Praktyczne zamknięcie Zatoki Gdańskiej dla żeglugi jachtami.
1953 – Utworzenie dodatkowej przystani letniej w Pleniewie – baza jachtów pływających na rozlewisku Wisły Śmiałej i wychodzących w rejsy na Zalew Wiślany.
1956 – Reaktywowanie samodzielnego Akademickiego Klubu Morskiego AZS przy Politechnice Gdańskiej ( nie było zgody władz AZS na powrót do nazwy i statusu niezależnego Akademickiego Związku Morskiego ) – utrzymywanie przystani w Pleniewie jako bazy jachtów zatokowych i przystani w Twierdzy Wisłoujście jako bazy jachtów, morskich i zaplecza technicznego na okres zimowy.
1958 – Pierwszy klubowy obóz żeglarski w Pleniewie. Pierwsze po 10 latach klubowe pełnomorskie rejsy żeglarskie i starty w regatach na „Szkwale”, „Ewie” „Pannie Wodnej”.
1960 – Pierwsze ogólnopolskie obozy żeglarskie dla klubów akademickich.
Sierpień 1962 – oddanie do eksploatacji i pierwszy rejs pełnomorski flagowego jachtu AKM „Swarożyc III” zbudowanego na przystani w Wisłoujściu systemem gospodarczym przez członków Klubu.
1965 – Rozpoczęcie przebudowy drogi śródlądowej Gdańsk – Wisła pod katem eksploatacji dużych zestawów pchanych i barek samobieżnych – planowana likwidacja przystani klubowej AKM AZS, uzyskanie decyzji na lokalizację przystani Klubu w Górkach Zachodnich na zachodnim brzegu w ujściu Wisły Śmiałej.
1967 – Przeniesienie przystani z Pleniewa do Górek Zachodnich, decyzja całkowitego docelowego przeniesienia przystani klubowej z Wisłoujścia do Górek Zachodnich
Lipiec 1967 – Pierwszy ogólnopolski obóz żeglarski AZS na terenie Górek Zachodnich zorganizowany przez AKM.
Lipiec 1967 – „Swarożyc III” z. Kpt. Wacławem Liskiewiczem i załogą AKM osiąga Spitsbergen (7O-0 N) jako pierwszy jacht europejski w historii żeglarstwa, a drugi w pisanej historii świata.
Lipiec 1971r. – .,Probus” z kpt. Jerzym Cołojewem i dwuosobową załogą z AKM osiąga Wyspy Owcze.
Grudzień 1971 – Kpt. Aleksander Bereśniewicz z AKM na „Swarożycu III” odbywa samotny rejs kwalifikacyjny do Samotnych Regat przez Atlantyk w 1972 r.
1972 – Wmurowanie aktu erekcyjnego pod budowę przystani w Górkach Zachodnich (finansowanie ze środków Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego, ZSP oraz środków budżetowych wyższych uczelni trojmiasta – inwestor zastępczy Pohtechnika Gdańska) – w zamyśle centralny ośrodek akademickiego szkolenia żeglarskiego, zarządzający terenami – Akademicki Klub Morski AZS i ZSP Gdańsk.
1972 – „Swarożyc III” z załogą z AKM uczestniczy w Operacji Żagiel w Kielu.
Czerwiec 1972 – „Probus’ z kpt. Jerzym Cołojewem i dwuosobową załogą z AKM dociera do Islandii. Otrzymuje II nagrodę w konkursie Rejs Roku.
1976 – AKM uzyskuje następny jacht flagowy „Wojewoda Pomorski”.
1976 – 1978 – Kpt. Krystyna Chojnowska – Lisikewicz z AKM na jachcie „Mazurek”‚ opływa świat w pierwszym samotnym kobiecym rejsie dookoła świata. I nagroda w Konkursie Rejs Roku.
Wrzesień 1977 – „Wojewoda Pomorski” z kpt. Jerzym Cołojewem i załoga z AKM osiąga Wyspy Kanaryjskie.
1978 – 1979 Kpt. Wiesław Rakowski z załogą z AKM na jachcie „Wojewoda Pomorski” uczestniczy w regatach „Parmelia Race” do Perth, zorganizowanych z okazji 200 – lecia Australii.
1979 – Całkowite przeniesienie przystani klubowej do Górek Zachodnich, przystań w Twierdzy Wisłoujście przejęta przez uniwersytet Gdański jako przystań sekcji żeglarskiej UG.
1980 – „Wojewoda Pomorski” kończy rejs dookoła świata po regatach Parmelia. Uzyskuje III nagrodę w konkursie Rejs Roku.
Sierpień 1980 – Kpt. Krystyna Chojnowska – Liskiewicz i Wacław Liskiewicz na jachcie „Spaniel” odbywają rejs kwalifikacyjny z Nowego Jorku do Plymouth do Dwuosobowych Regat przez Atlantyk w 1981 r.
1984 – „Swarożyc” z kpt. Mario Sas-Bojarskim i kpt. Aleksandrem Bereśniewiczem uczestniczy w Operacji Żagiel w rejsie do Kanady i z powrotem.
1990-1991 – Kpt. Grzegorz Przybylski i Zofia Przybylska na jachcie „Bagheera” docierają na Karaiby. Kpt. Grzegorz Przybylski dokonuje samotnego przejścia Atlantyku w drodze powrotnej. Uzyskuje II nagrodę w konkursie Rejs Roku.
1991 – 1997 Kpt. Jerzy Wąsowicz na jachcie „Antica” opływa świat. Uzyskuje III nagrodę w Konkursie Rejs Roku.
1993 – 1997 Kpt. Wojciech Kmita i Małgorzata Kmita na jachcie „Temi” opływają świat. Uzyskują III nagrodę w Konkursie Rejs Roku.
1997 – Przekazanie administracji przystani w Górkach Zachodnich w gestie ZG AZS Warszawa (właściciel terenu), podpisanie porozumienia dotyczącego współpracy ZG AZS z AKM Gdańsk.
2000 – Utworzenie przystani żeglarskiej AKM obok Ośrodka Szkoleniowego) – Wypoczynkowego ZG AZS.
W zestawieniu nie ujęto licznych rejsów szkoleniowych i stażowych AKM po Bałtyku, Morzu Północnym i innych wodach europejskich. Osobny rozdział stanowią starty w regatach krajowych, pełnomorskich i oceanicznych, w których brali udział kapitanowie i załogi AKM osiągając sukcesy i liczne tytuły mistrzów i wicemistrzów Polski.

Ciekawa broszurka na temat AZM znajduje się w zbiorach Biblioteki Narodowego Muzeum Morskiego, można znaleźć ją pod linkiem poniżej

http://bibliotekacyfrowa.eu/dlibra/show-content/publication/58563/edition/53058/

Web design: Krzysztof Czajka