102 lata temu, 16 marca 1922 roku, w Chojnicach powstał Klub Żeglarski Chojnice – pierwszy w odrodzonej Polsce.
Jest najstarszym klubem żeglarskim w kraju oraz kolebką polskiego żeglarstwa. W marcu 2022 roku obchodził swoje 100-lecie. Od początku XX wieku podejmowano w Charzykowach nieśmiałe próby żeglowania, ale istnienie klubu sformalizowano dopiero 10 lat później, kiedy do życia powołano Klub Żeglarski Chojnice. Już w 1919 roku aktywnie działa w Charzykowach nieformalne Stowarzyszenie Przyjaciół Żeglarstwa, skupione wokół Jana Gierszewskiego, który wybudował 7-pokojowy pensjonat z restauracją i przystań żeglarską. Stanowiła ona lokalne centrum sportów wodnych, w którym organizowano imprezy pływackie, kajakowe, ale także żeglarskie. Istniało także stowarzyszenie niemieckie – Wassersportfreunde, kierowane przez Franza Berndta z siedzibą w nieodległym Zaciszu. Wskutek tzw. werdyktu granicznego Charzykowy zostały ostatecznie w granicach polskich, co spowodowało, że żeglarze polskiego pochodzenia przeszli z konkurencyjnego Wassersportfreunde do stowarzyszenia Gierszewskiego.
16 marca 1922 roku Stowarzyszenie Przyjaciół Żeglarstwa przeistoczyło się w Klub Żeglarski Chojnice – pierwszy w Polsce klub żeglarski. W klubie jedną z najważniejszych postaci był Otto Weiland, lider miejscowego środowiska, który w 1929 roku zbudował nieopodal pensjonat wraz z pomostem i rozwijał żeglarstwo wśród młodzieży. Jako 17-latek wyjeżdża na zachód, by kontynuować naukę zawodu kuśnierza. Przebywając w Europie Zachodniej odwiedzał wiele ośrodków sportów wodnych i kluby żeglarskie. W roku 1912, po powrocie do Chojnic, Weiland kupuje kuter rybacki i przerabia go na łódź żaglową „Mowe”.
Pod koniec 1919 roku konstruuje pierwsze w Polsce sanie lodowe. Skupił wokół siebie grupę zamożnych ludzi z Chojnic i założył Stowarzyszenie Przyjaciół Żeglarstwa. Był współzałożycielem Polskiego Związku Żeglarskiego. W 1928 roku Weiland rozpoczął budowę pensjonatu „Bellevue” w Charzykowach, który wkrótce stał się centrum lokalnego żeglarstwa. W latach 30-tych reprezentował Polskę w Europejskiej Unii Żeglarstwa Lodowego.
Po wybuchu wojny ukrywa się po odmowie podpisania volkslisty, ale zostaje aresztowany. Traci wówczas swój pensjonat, odebrano mu również wszystkie jachty. Wkrótce potem został wywieziony na przymusowe roboty do Grudziądza. Z końcem 1944 roku wraca do Chojnic. Krótko po zakończeniu wojny Weiland odzyskuje pensjonat i część sprzętu żeglarskiego. W roku 1952 zostaje sekretarzem na Polskę Międzynarodowego Związku Klasy Latający Holender. Jednak kłopoty finansowe zmuszają go w niedługim czasie do oddania pensjonatu w użytkowanie Gminnej Spółdzielni Samopomoc Chłopska. Weiland był prześladowany przez władze PRL, odsunięto go od działalności społecznej i nie pozwolono na objęcie stanowisk w administracji publicznej. Pracował jako kierownik swojej dawnej przystani. Zmarł 29 grudnia 1966 roku.
Klub przetrwał, choć po wojnie przeżył epizod rozwiązania. Dziś funkcjonuje pod nową nazwą i w nieco innym miejscu, ale kultywuje 100-letnią tradycję. Dba o tradycję prowadząc systematyczne zajęcia z historii żeglarstwa dla członków klubu. Na nabrzeżu odsłonięto w minionym roku pomnik Ottona Weilanda, pamięć o nim kultywowana jest szczególnie starannie. Od wielu lat szkoli dzieci i młodzież w różnych klasach regatowych – począwszy od klasy Optimist, poprzez klasy przygotowawcze tj. Laser 4.7 oraz 420, a skończywszy na klasach olimpijskich tj. Laser Radial, Laser Standard oraz 470. Zawodnicy każdego roku reprezentują Polskę oraz ChKŻ Chojnice na najważniejszych imprezach rangi Mistrzostw Świata i Europy, skąd przywożą wiele medali. Przez ostatnie lata nasz Klub wychował troje olimpijczyków, którzy rywalizowali na najważniejszej dla każdego sportowca imprezie – Igrzyskach Olimpijskich. Kacper Ziemiński w 2008 roku w Pekinie w kl. 470 zajął 19 miejsce, Irmina Mrózek Gliszczyńska w 2016 roku w Rio de Janeiro w kl. 470 zajęła 10 miejsce, a Magda Kwaśna podczas IO Tokio 2020 startowała w klasie Laser.
Klub prowadzi nie tylko sekcje sportowe, co roku organizuje obozy żeglarskie zarówno dla najmłodszych dzieci, które chcą rozpocząć swoją przygodę z żeglarstwem, jak również dla młodzieży (początkującej oraz mającej już doświadczenia na wodzie). Bardzo chętnie podejmuje również działania na rzecz swojego środowiska organizując Dni Otwarte dla dzieci z lokalnych szkół, akcje charytatywne oraz akcje edukacyjne. To tutaj zorganizowano ogólnopolskie otwarcie sezonu żeglarskiego w roku 2012 oraz 2022 połączone z hucznymi celebracjami kolejnych jubileuszy.
CHKŻ to także prężne środowisko bojerowe, tutaj zbudowano pierwszy polski bojer, ale tutaj po dziś dzień ścigają się pasjonaci żeglarstwa zimowego łącząc starty w regatach z rekreacją. Aktualnie Klub zrzesza ok. 60 licencjonowanych zawodników w żeglarstwie oraz ok. 30 sportowców niepełnosprawnych z Sekcji Kajakowej Szansa. Od 2003 r. przy ChKŻ działa również uczniowski klub sportowy „KET”, zajmujący się szkoleniem najmłodszych żeglarzy.
A poniżej kilka migawek historycznych z Charzyków i reprodukcje materiałów prasowych relacjonujących miejscowe regaty i życie klubowe.
foto Marek Słodownik
reprodukcje Marek Słodownik
